Aby uniknąć obu tych sytuacji, warto zapoznać się z najważniejszymi pojęciami. Dla uproszczenia podzieliliśmy je na kilka grup. Zapraszamy do przeczytania naszego słowniczka pojęć żeglarskich.
Części jachtu
- burta – boczna część kadłuba łodzi. Warto pamiętać, że prawa burta zawsze jest ważniejsza i honorowa, dlatego tam sadzamy ważnego gościa,
- dziób – przód kadłuba,
- rufa – tylna część łodzi,
- maszt – pionowe drzewce (zwykle wykonane z metalu) służące do rozpinania żagli,
- top – szczyt masztu,
- bom – poziomy element (dawniej drewniany, dzisiaj zwykle metalowy), przymocowany z jednej strony do masztu. Na bomie mocuje się róg szotowy głównego żagla, czyli grota,
- miecz – ruchoma płetwa wypuszczana pod kadłubem z tzw. skrzynki mieczowej. Dzięki mieczowi jacht jest bardziej stabilny i lepiej „słucha” steru, raczej występuje w łódkach śródlądowych, na morskich jachtach dominuje kil – dający duże obciążenie pod jachtem co zapewnia mu bardzo dużą stabilność ale zwiększa znacząco zanurzenie jachtu
- rumpel – drewniany lub metalowy element połączony z płetwą sterową i służący do sterowania jachtem. Na większych jednostkach zastępowany przez koło sterowe.
Drobne elementy
- krawat – cienka linka służąca do przymocowywania większych elementów, np. zwiniętych żagli, innych lin itp.,
- icek – kawałek taśmy, nitki a nawet taśmy magnetofonowej przymocowany do żagli lub ewentualnie want i pomagający obserwować skąd wieje wiatr,
- szekla – metalowy element – zazwyczaj w kształcie litery „U” zamykanej za pomocą gwintowanego sworznia lub zapadki. Szekle służą do mocnego i szybkiego łączenia różnych elementów na jachcie
- knaga – rodzaj okucia służącego do mocowania lin – np. w czasie cumowania,
- kabestan – element przypominający zamontowaną pionowo szpulę. Dzięki odpowiednim przełożeniom kół zębatych wewnątrz umożliwia zminimalizowanie siły potrzebnej np. do wybierania (ciągnięcia) lin pracujących z żaglami.
Wyposażenie dodatkowe
- odbijacz – gumowy, nadmuchiwany element umieszczany na burcie celem jej ochrony przed uszkodzeniami podczas cumowania,
- pagaj – wiosło z relatywnie krótkim trzonkiem,
- bosak – drewniany lub metalowy drąg zakończony hakiem. Jest pomocny podczas cumowania, manewrów w zatłoczonym porcie lub wyławiania przedmiotów z wody.
Liny
- fał – służy do podnoszenia żagli (wyróżniamy fał foka, fał grota itp.), a także ruchomych elementów jachtu – np. miecza lub płetwy sterowej,
- szot – lina służąca do manewrowania żaglami i ustawiania ich w odpowiednim położeniu względem wiatru. Wybierając (ciągnąc) szoty napinamy żagiel
- wanty – najczęściej metalowe liny umieszczone są symetrycznie na obu stronach masztu i stabilizujące go, stanowią wraz ze sztagiem i ewentualnie achtersztagiem tzw. takielunek stały.
Pomieszczenia i schowki
- kokpit – otwarta część pokładu, w której znajduje się miejsca sternika
- kambuz – jachtowa kuchnia,
- kingston – toaleta lub pomieszczenie, w którym się ona znajduje,
- koja – miejsce do spania, czyli łóżko dla żeglarza,
- mesa – jachtowy „salon”: pomieszczenie wewnątrz jachtu (pod pokładem) przeznaczone dla całej załogi. W mesie jada się posiłki, rozmawia, gra w karty itp.,
- bakista – schowek na różne rzeczy
- jaskółka – półka na burcie – wewnątrz jachtu w mesie lub kajutach
- zęza – najniżej położone miejsce w kadłubie jachtu, ulokowane pomiędzy podłogą (gretingami) a dnem łodzi. W zęzie jachtu morskiego znajduje się pompa zęzowa, która ma wypompowywać znajdującą się tam wodę i wycieki – dlatego o należy dbać o czystość zęzy
- forluk – właz znajdujący się na dziobie przypominający ten na czołgu. Forluk prowadzi do pomieszczeń w przedniej części jachtu a także do ewentualnej ewakuacji ludzi znajdujących się w tej części
Najważniejsze żagle
- fok – duży, trójkątny żagiel na dziobie, stawiany na sztagu
- grot – główny, najczęściej trójkątny żagiel przymocowany do masztu i bomu,
- spinaker – duży, cienki żagiel dodatkowy przypominający balon, stawiany przy kursach z wiatrem, z pomocą spinaker-bomu
- genaker – to spinaker ale asymetryczny, stawiany z bukszprytu lub specjalnego wytyku na dziobie
- genua – powiększony fok używany przy kursach ostrych.
Żeglowanie
- zwrot – manewr powodujący zmianę położenia jachtu względem kierunku wiatru, Wyróżnia się zwrot przez sztag (gdy linię wiatru przecinamy dziobem) oraz przez rufę (gdy przecinamy ją rufą i przerzucamy bom na drugą stronę jachtu),
- refowanie – redukowanie powierzchni żagli poprzez ich zwijanie lub częściowe zrzucanie i mocowanie ich linkami zwanymi reflinkami. Refujemy się podczas silnych wiatrów, by płynąć stabilniej i unikać niekontrolowanych przechyłów,
- kilwater – ślad na wodzie pozostawiony za rufą płynącego jachtu,
- flauta – brak wiatru,
- grzyb – jacht wywrócony dnem do góry, morski jacht ze sprawnym kilem nigdy nie zrobi grzyba.
